Wat betekenen de termen haploid, diploid en tetraploid ?

door Fred Triep

Lichaamscellen van planten en dieren hebben van elk chromosoomtype twee dezelfde exemplaren. We spreken van homologe chromosomen. Het is gemakkelijk te begrijpen, dat er van elk type twee moeten zijn, want elk individu krijgt zowel chromosomen van zijn vader als van zijn moeder. Als we uitgaan van n chromosoomtypen, dan heeft een normale lichaamscel 2n chromosomen. Zo'n lichaamscel noemen we dan diploid. Bij de banaan is n = 11, dus het aantal chromosomen in een diploide plant is 22.

Voortplantingscellen maken een deling door, waardoor ze van elk paar slechts 1 chromosoom bezitten. Het aantal chromosomen in een voortplantingscel is dus precies n, in het geval van de banaan 11. We noemen een voortplantingscel haploid, omdat deze maar n chromosomen bezit.

Triploide of tetraploide planten ontstaan door "storingen" in het voortplantingsproces. In dat geval ontstaat er een individu met van elk type chromosoom 3 chromosomen.Triploide planten bij de banaan hebben dus 33 chromosomen. Omdat een dergelijk aantal bij de speciale celdeling voor de vorming van voortplantingscellen niet goed te verdelen valt, kan het leiden tot steriele meeldraden of steriele stampers. In het algemeen zijn polyploide (triploide, tetraploide, enz) planten sterker en hebben ze grotere bloemen of vruchten. De mogelijkheid om grotere bananen te vormen zal zeker door de mens geselecteerd zijn, zodat deze vormen bij voorkeur verder gekweekt zullen worden.