Herfsttijloos (Colchicum autumnale)

Dit artikel verscheen in de Plantage Hortus van september 1986.

door Fred Triep

Een van de planten, die in de Hortus in de herfst bloeien, is de herfsttijloos (Colchicum autumnale). Dit bolgewasje bloeit van augustus tot en met november met lila bloemen. Tijdens de bloeiperiode draagt de plant geen bladeren, want die verschijnen pas in het voorjaar. De aparte perioden voor bloei en groei van de bladeren (de plant is tijdeloos) hebben geleid tot de naam tijloos.

De bloemen van de herfsttijloos lijken veel op die van de herfstkrokus (Crocus sativus), die ook in de Hortus staat en ongeveer in dezelfde tijd bloeit. De herfsttijloos is echter gemakkelijk te onderscheiden van deze herfstkrokus, want hij heeft 6 meeldraden en de herfstkrokus 3.

Klik op de lthumbnails voor een gedetailleerde foto (149 Kb)

Links: Bloeiende herfsttijloos in Kantonspark in Baarn

(foto : Lucas van Loenhout)

De herfsttijloos is een inheemse plant, hoewel hij zeer zeldzaam is. Hij komt voor in vochtige bossen op voedselrijke grond en in vochtige graslanden in uiterwaarden. In Zuid- Limburg kunnen we hem onder andere aantreffen in de eikenbeukenbossen langs hellingen, zoals het Savelsbos en de bossen bij Bunde en Elsloo. Zijn lancetvormige bladeren vallen daar in het voorjaar niet op tussen de bloeiende daslook planten, maar in de herfst is hij door zijn bloemen terug te vinden.

De herfsttijloos is voor biologen een heel interessante plant. Het is een bijzonder giftige plant, die het alkaloïde colchicine bevat. Deze stof remt de gewone celdeling van cellen. Het verhindert de vorming van een spoelfiguur tijdens de celdeling, waardoor meer dan het gebruikelijke aantal chromosomen in een cel achter kunnen blijven. Op deze wijze kunnen planten "gemaakt" worden met het dubbele of het viervoudige aantal chromosomen van de oorspronkelijke planten, de zogenaamde polyploiden.

De herfsttijloos kunt u in de Hortus aantreffen, evenals de herfstkrokus.

Links

Meer informatie over de herfsttijloos kunt u onder andere vinden op:


Deze pagina is het laatst aangepast op maandag 8 mei 2006.

Voor aanvullingen of reacties, stuur mij een email:

Stuur je reactie ! email: Fred Triep

Terug naar: Terug naar: