Dit artikel verscheen in de Plantage Hortus van juni 2000.

door Fred Triep.

In dit nummer over dieren wil ik aandacht schenken aan de vlinderplant, een plant die in de zomer door talloze vlinders bezocht wordt. Het is een oorspronkelijk uit China afkomstige sierheester. In Europa is hij op sommige plekken verwilderd, waardoor hij een onderdeel van onze flora is gaan geworden.

Het geslacht Buddleja, bestaande uit 6 soorten, werd in 1980 door een bioloog, samen met nog circa 30 andere geslachten in de familie Loganiaceae (600 soorten) geplaatst. In de negentiger jaren veranderde de inzichten onder de taxonomen, onder andere door biochemische vergelijkingen. Nu plaatsen de meeste biologen dit geslacht samen met de geslachten Emorya en Polypremum in een apart familie, de Buddlejaceae. De Buddleya’s zijn heesters of bomen met meestal tegenoverstaande bladeren. De bloemen zijn regelmatig en deze staan in pluimen of schermvormige bloeiwijzen.

De Buddleya, die in Nederland als tuinplant wordt aangeplant, is de B. davidii. Deze struik bloeit in de periode juli- augustus uitbundig met pluimen van violette tot donkerpurperen bloemen. Als deze plant bloeit, zie je opeens ontzettend veel vlinders in de tuin.

Plaatje van vlinderstruik (wordt  verwacht !)

Klik op de linker thumbnail als u de foto van de vlinderstruik wilt zien Klik op de rechter thumbnails als u de foto's van de bloeiwijzen (respectievelijk 120 Kb en 86 Kb) wilt zien.

Alle planten uit het geslacht Buddleja bevatten een giftig glucoside, namelijk aucubine. Ook de verwante soorten uit de oude familie Loganiaceae bevatten giftige alkaloïden. De planten van de braaknoot (Strychnos nux vomica) leveren strychnine, dat tegenwoordig ook medische gebruikt wordt. De Indianen uit het Amazonegebied gebruiken curare als pijlgif. Het wordt uit een andere Strychnos soort gehaald. Curare is een spierverlammend gif, dat zeer lang werkzaam blijft. Gifpijlen die al meer dan 140 jaar in een museum lagen, bleken nog altijd dodelijk te zijn. De medische wetenschap benut curare tegenwoordig - in kleine hoeveelheden - als spierverslappend en verdovend middel bij operaties.

Door de tuinier wordt de vlinderstruik als sierstruik aangeplant. De vlinderstruik is een behoorlijke groeier, waarvan de kweek in een tuin weinig problemen oplevert. Hij is alleen niet erg winterhard: als hij in de herfst te lang door blijft groeien, kan hij bij een vroege "vorstinval" bevriezen.

Tekening van een stukje van de vlinderstruik

De vlinderstruik heeft veel bloemen, die groeien aan het eenjarige hout. Hij moet elk jaar gesnoeid worden, omdat de bloemen anders op een steeds grotere hoogte verschijnen. Door het snoeien zal de struik zich ook meer in de breedte ontwikkelen, omdat er nieuwe grondscheuten gevormd worden. Dat snoeien moet bij voorkeur in het vroege voorjaar gebeuren, als de echte vorst afgelopen is. Er zijn ook tuinplantenkwekers, die beweren dat je de boom het beste aan het eind van de herfst kunt snoeien, bijvoorbeeld in november voordat de vorst optreedt. Dat zou de kans op bevriezing van de boom verminderen.

In de Hortus kunt u de vlinderstruik vinden naast de Drie- klimatenkas tussen de eenjarigen.

Literatuur

Vernon H. Heywood
Bloeiende planten van de wereld
Elsevier, 1979

Watson, L., and Dallwitz, M. J. (1992 onwards). ‘The Families of Flowering Plants: Descriptions, Illustrations, Identification, and Information Retrieval.’ Version: 19th August 1999.
http://biodiversity.uno.edu/delta/. 
Of: 
http://www.keil.ukans.edu/delta/angio/index.htm

Links

Meer informatie over de heggenrank kunt u onder andere vinden op:

• SoortenBank.nl : Planten en Bomen : Vlinderstruik - Buddleya davidii

Deze pagina is het laatst aangevuld op maandag 8 mei 2006.

Voor aanvullingen of reacties, stuur mij een email:

email: Fred Triep