Dit artikel verscheen in de Plantage Hortus van juni 1999

door Fred Triep

De tulpenboom (Liriodendron tulipifera) is één van de 220 soorten bomen en heesters, waaruit de familie Magnoliaceae bestaat. Deze familie heeft een twaalftal geslachten uit tropische maar ook gematigde streken van Azie en Amerika. Deze familie komt niet voor in Europa en Afrika en heeft daardoor twee gescheiden arealen. Het grootste deel van de soorten (alle twaalf geslachten) komt voor in Azië, een kleiner deel (drie van de twaalf geslachten) komt in Amerika voor. Een belangrijk geslacht uit deze familie is Magnolia, die met 80 soorten vertegenwoordigd is in Azie en Amerika.

De familie Magnoliaceae is te herkennen aan de enkelvoudig, gesteelde bladeren, die verspreid aan de takken staan. Daarnaast zijn de bloemen erg opvallend en groot. Het bloemdek bestaat uit twee of meer kransen van vrijstaande kelkbladen, waarbinnen de spiraalsgewijs gerangschikte meeldraden staan. Door sommige botanici wordt deze familie als een van de primitiefste bedektzadige zaadplanten beschouwd, waarvan het bouwplan al miljoenen jaren hetzelfde is gebleven. De primitieve kenmerken van deze familie zijn onder andere het grote aantal onderdelen, waaruit de bloem bestaat en het niet vergroeid zijn van die onderdelen.

Uit fossiele vondsten blijkt verder, dat het geslacht Liriodendron vroeger wijd verspreid was over Noord- Amerika en waarschijnlijk talloze soorten telde. Het geslacht Liriodendron telt nu 2 soorten. Deze boomsoorten wijken af van de rest van de familie door de gelobde bladeren en niet openspringende vruchten.

De tulpenboom (L. tulpifera) komt voor in het oosten van de Verenigde Staten, waar zijn verspreidingsgebied zich uitstrekt vanaf de Grote Meren tot de Golf van Mexico, met als centrum de Great Smokies en de Ohiorivier. De tulpeboom is de hoogste boom uit de bossen in het oosten van Amerika; hij kan een hoogte van 55 meter bereiken. Het is ook een snelle groeier: per jaar kan hij wel 2 meter hoger worden. Vanaf eind mei tot in juni bloeit de boom met grote opvallende tulpvormige bloemen, die door bijen bestoven worden. De bloemen zijn geel, groen of oranje en ongeveer zes cm lang. In de herfst laat deze boom evenals andere loofbomen zijn bladeren vallen, nadat ze eerst geel zijn geworden (vandaar de naam yellow poplar). De tulpenboom is de State Tree van de staten Indiana en Tennessee.

De Chinese tulpenboom (L. chinense) komt uit Zuid China. Deze boom vormt een uitgebreide kroon, die een dichte schaduw geeft. Daardoor is deze boom geschikt om onder te leven en te werken in tropische klimaten. Zijn bloemen zijn groen met gele vlekken.

De tulpenboom levert in de Verenigde Staten zeer goed hout op. Ook het hout van de Magnoliasoorten is bruikbaar als timmerhout. Maar het voornaamste gebruik van de de tulpenboom en zijn verwanten met wonderlijk mooie bloemen is als sierboom. De tulpenboom staat in de Hortus achterin de tuin, links van de kruising van paden bij het bruggetje over de Muidergracht.

Literatuur

V.N. Heywood
Bloeiende planten van de wereld
Elsevier, 1979

Hugh Johnson
Het Bomenboek
Zomer & Keuning, Wageningen

Trees of Eastern North American Forests
http://www.il-st-acad-sci.org/trees/tree.html

Liriodendron tulipifera- Tuliptree, Tulip Poplar, Yellow Poplar
http://www.castle.net/~cwmagee/trees/tulipt.html

Deze pagina is het laatst bijgewerkt op dinsdag  22 juni 1999

Voor aanvullingen of reacties, stuur mij een email:

email: Fred Triep