|
|
||
Dit artikel verscheen niet in de Hortuskrant. Deze pagina heb ik gemaakt naar aanleiding van mijn reis door Zuid- Afrika in de zomer van 2011
door Fred Triep
De kokerboom is een Aloe soort, die in het noordwesten van Zuid- Afrika groeit. De kokerboom of guiver tree (Aloe dichotoma) is een boomvormige Aloe, met een onderstam en daarboven vertakkingen. Hij kan drie tot negen meter hoog worden. De soortaanduiding dichotoma geeft aan, dat de takken zich dichotoom vertakken.
 |
Klik op de thumbnails als
je de grote foto's wilt zien
Links: Een kokerboom in de
buurt van de plaats Kenhardt (Zuid- Afrika) Foto's : Fred Triep |
 |
De kokerboom komt voor in het noordwesten van Zuid- Afrika, met name in Namaqualand en Bushmanland. Zijn verspreiidingsgebied loopt naar het oosten tot Uppington en Kenhard en naar het zuiden tot aan Nieuwoudtville.
Bloei
Aloësoorten bloeien aan een bloeistengel, die vanuit het bladrozet omhoog groeit. De bloeiwijze bestaat uit een bloeipluim, die biologen een raceme noemen. In een raceme groeien de afzonderlijke bloempjes uit een centrale bloemsteel, die steeds verder omhoog groeit. De oudste bloempjes vind je onder in de bloempluim, de jongste bovenaan.
De bloeipluim bij de kokerboom kan dertig centimeter groot worden en de afzonderlijke bloemen in deze pluim is geel. De kokerboom bloeit van juni tot augustus.
 |
Klik op de thumbnails als
je de grote foto's wilt zien
Links: Bladrozetten boven
aan de stam van een kokerboom met bloeipluimen (racemes) Foto's : Fred Triep |
 |
 |
Status en voorkomen
De kokerboom komt op sommige plaatsen nog in grote aantallen voor, maar er worden weinig jonge exemplaren gevonden. Daarom is deze soort mogelijk wel kwetsbaar, maar nog niet bedreigd. Bij Kenhardt en Nieuwoudtville komen grote populaties voor, die een "kokerbomenwoud" vormen.
 |
Klik op de thumbnails als
je de grote foto's wilt zien
Links en rechts: Kokerbomenwoud bij Nieuwoudtville Foto's : Fred Triep |
 |
Verwante soorten/varieteiten
De kokerboom heeft verwanten, die tot mei 2011 als aparte soorten werden beschreven. Deze verwanten worden nu (zie World checklist.of selected Plant Families) als ondersoorten (subspecies) binnen de soort Aloe dichotoma beschouwd. Zo is Aloe ramosissima nu Aloe dichotoma subsp. ramosissima geworden. Bij deze planten zijn de afzonderlijke takken ook dichotoom vertakt, maar er is geen onderstam zoals bij de kokerboom, die nu Aloe dichotoma subsp. dichotoma wordt genoemd. Bij deze planten, die nooikokerboom worden genoemd, vinden de splitsingen in verschillende takken al op korte afstand van de grond plaats. Deze ondersoort komt voor in een beperkt gebied, namelijk alleen in het Richtersveld National Park.
Een andere verwant is de Aloe dichotoma subsp. pillansii, die tot voor kort als de soort Aloe pillansii bekend was. Ook deze ondersoort komt alleen in het Richtersveld voor.
Onderstaande tabel geeft de verschillen tussen de drie ondersoorten weer.
| Varieteit | Afrikaanse naam | Engelse naam | Groeivorm | Bloeiwijze | Status |
| Aloe dichotoma subsp. dichotoma | Kokerboom | quiver tree | Een duidelijke hoofdstam en veel vertakkingen | Rechtop staande bloeiwijze, die weinig vertakt is (3 tot 5 racemes per bloeiwijze) | vulnerable |
| Aloe dichotome subsp. ramosissima | nooienskokerboom | maiden's quiver tree | Afwezigheid van een hoofdstam, maar wel veel vertakkingen | Rechtop staande bloeiwijze, die weinig vertakt is | endangered |
| Aloe dichotoma subsp. pillansii | reusekokerboom of basterkokerboom | giant quiver tree | Een duidelijke hoofdstam en minder vertakkingen en rozetten dan de andere vormen | Bloeiwijze verschijnt horizontaal tussen onderste bladeren van een rozet en is meer vertakt (veel racemes per bloeiwijze) | critical endangered |
Hieronder geef ik wat foto's van de varieteit ramosissima en pillansii weer.
 |
 |
Klik op de thumbnails als
je de grote foto's (respectievelijk wilt zien Helemaal linksboven en links: Aloe
dichotoma subsp. ramosissima in het Richtersveld Rechtsonder: Aloe dichotoma subsp. pillansii in de kas van Kirstenbosch Botanical Garden in Kaapstad Foto's : Fred Triep |
 |
 |
 |
In de Hortus
Er staan enkele fraaie bomen uit Namaqualand (Zuid- Afrika) en Namibië (Aloe dichotoma var. dichotoma) in het woestijndeel van de Drie- Klimatenkas. Dit zijn planten, die halverwege de negentiger jaren in beslag zijn genomen door de douane bij een illegaal transport. Over deze planten kunt u meer lezen op deze pagina van de Hortus.Tot nog toe hebben ze in de Hortus nog niet gebloeid.
Literatuur
Hermann Jacobsen
Lexicon of Succulent Plants
Blandford Press Ltd, Londden, 1970
Struik Nature, Cape Town, 1999
ISBN 978 1 86872 291 4
South African Wild Flower Guide I-
Botanical Society of
ISBN 1 874999 30 9
The illustrated Encyclopedie of Succulents
Salamander Books Ltd, Londen, 1978
Ben- Erik van Wijk & Gideon Smith
Guide to the Aloes of
South Africa
Briza Publications, Pretoria, 2de ed, 2010
ISBN 978 1 875093
41 0
L. Watson and M. J. Dallwitz
The Families of Flowering Plants- Asphodelaceae
http://delta-intkey.com/angio/www/asphodel.html
World checklist of Selected Plant Families: Royal Botanic
Garden, Kew
http://apps.kew.org/wcsp/prepareChecklist.do?checklist=selected_families%40%40365311220111436502
Verzorging
Heeft u vragen over de verzorging van deze plant? Die kunt u stellen op mijn forum over de verzorging van planten. Misschien weet iemand het antwoord of staat er reeds een antwoord voor u.
Deze pagina is nieuw aangemaakt op donderdag
29 september 2011.
Voor aanvullingen of reacties, stuur mij een e-mail:
email: Fred Triep
| Terug naar (Return to): | Terug naar: |