Dit artikel verscheen in de Plantage Hortus van december 1990. In het juninummer van de Plantage Hortus van 1997 heb ik een algemeen artikel over Carnivore (= vleesetende) planten geschreven. Dit artikel is aangevuld met gegevens van Henny Klaver, die ook een foto van een Sarracenia purpurea geleverd heeft.

door Fred Triep

Enige tijd geleden schreef ik een verhaal over bekerplanten (september 1988). Dit zijn insektenetende planten uit Zuidoost Azie, die behoren tot de familie Nepenthaceae. Nu wil ik een andere groep insekteneters bekijken, afkomstig uit Amerika, de familie Sarraceniaceae.

De planten uit deze familie komen voor in voedingsarme moerassen van de Verenigde Staten en van Venezuela en Guyana. De planten bestaan uit bladrozetten, die direct uit de wortelstokken groeien. Het zijn overblijvende meerjarige planten. De bladeren van deze bladrozetten vormen rechtopstaande bekers (dit in tegenstelling tot de hangende bekers bij Nepenthaceae). De bekers worden afgesloten door een dekselvormige uitgroeiing van het blad. Insekten worden gelokt door de kleuren van de bekers en de geuren van de nectarklieren boven in de bekers. Als ze de bekers binnenlopen, glijden ze naar beneden en komen ze in een plas water terecht. Door de aanwezigheid van naar beneden gerichte haren aan de binnenkant van de bekers kunnen de insekten meestal niet meer naar boven klimmen, waardoor ze verdrinken. Doordat de planten verterende enzymen aan het water afgeven, kunnen ze de eiwitten van de insekten afbreken en gebruiken als extra stikstofbron.

De Sarraceniaceae bestaan uit drie geslachten, waar onder de Sarracenia met tien soorten. Deze soorten komen alle uit de moerassen aan de Oostkust van de Verenigde Staten. Daar komen ze voor in een gebied vanaf Labrador tot aan de kustvlakten in het zuidoosten en vandaar tot aan West- Texas.

De volgende details over Sarraceniasoorten zijn door Henny Klaver verstrekt. Wanneer men besluit om een van Sarracenia soorten aan te schaffen, moet men zich realiseren dat ze specifieke eisen stelt aan de bodem en het water dat haar wordt gegeven. De bodem moet humusrijk en vochtig zijn, een behoorlijke zuurgraad hebben en de relatieve vochtigheid van de lucht moet vrij hoog zijn. Voor de bloei moet men de plant verpoten in een mengsel van twee delen turf en één deel veenmos. Het grondmengsel moet goed luchtig blijven met zoals al genoemd een behoorlijk hoge zuurgraad. Het water dat aan de plant wordt gegeven moet absoluut kalkvrij zijn en in het seizoen moet om de maand vloeibare mest worden gegeven. Rond de plant kan een koude kas gemaakt worden die op de waterdichte vloer een laagje water heeft staan en dan opgevuld wordt met turfmolm en mos om de luchtvochtigheid op een goed peil te houden. De potten worden op een verhoging gezet en het geheel wordt afgedekt met een glasplaat. Het luchten vindt plaats tijdens de vochtigste uren van de dag. In de morgen of 's avonds.

Sarracenia flava is een heel interessante plant, die jammer genoeg net iets te weinig winterhard is om in Nederland buiten te kunnen overwinteren. Het is een vleesetende plant die tevens uit de bodem haar voeding kan halen en deze aanvult met dierlijke eiwitten etc. Ze heeft veel licht nodig maar hoeft niet direct in de volle zon te staan want de hete middagzon kan beter worden vermeden.
De soort S. leucophylla wordt ongeveer 90 cm hoog. Heeft een groene koker die naar boven toe een mooi wit met rood geaderde tekening bezit.
Sarracenia spittacina komt uit het zuid-oosten van de Verenigde Staten en heeft bloemen die dieprood van kleur zijn.
De soort S. purpurea  is het best tegen de kou bestand.  De groei kan zich zelfs tot Newfoundland en Labrador uitstrekken. In de Nederlandse kuststreek zou ze langs de Noordzee kunnen overwinteren. Ze bloeit met purperrode bloemen en word 10 tot 35 cm hoog.

Klik op de thumbnail als je de grote foto (116 Kb) wilt zien Sarracenia purpurea. foto : Henny Klaver

Sarracenia rubra is een  laagblijvende soort, die op de bloeistengel verschillende bloemen kan dragen welke karmijnrood van kleur zijn, het plantje wordt 15 tot 40 cm hoog.

De planten van het geslacht Sarracenia hebben alleenstaande bloemen, die vanuit de bladrozetten groeien. Sarracenia's worden gekweekt en helaas ook uit de natuur gehaald voor de verkoop als sierplant aan gespecialiseerde liefhebbers. Enkele soorten van dit geslacht worden in hun natuurlijke omgeving bedreigd in hun voortbestaan. In de Hortus zijn ze gelukkig beschermd. Daar kunt u deze mooie planten aantreffen in het kleine Insectivora-kasje.

Links

Op de volgende websites vind u meer informatie over vleesetende planten:

• Carnivora- Vleesetende planten werkgroep

Deze pagina is het laatst bijgewerkt op zondag  9 mei 1999.

Voor aanvullingen of reacties, stuur mij een email:

email: Fred Triep